Ενημέρωση από την αποστολή μελών του ΑΡΑΓΕΣ στη Βόρεια Εύβοια 16-17 Οκτωβρίου για τη συμμετοχή τους στις εκδηλώσεις της Συνέλευσης Αγώνα Βόρειας Εύβοιας (ΣΑΒΕ) για τις στεγαστικές αποζημιώσεις στις πυρόπληκτες περιοχές.
Η προετοιμασία
Το Σαββατοκύριακο 16 και 17 Οκτωβρίου μέλη του ΑΡΑΓΕΣ βρεθήκαμε στη Βόρεια Εύβοια, στις περιοχές που υπέστησαν τεράστια καταστροφή από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού. Αφορμή για την αποστολή μας ήταν η συμμετοχή μας στις εκδηλώσεις ενημέρωσης της Συνέλευσης Αγώνα Βόρειας Εύβοιας (ΣΑΒΕ) για τις στεγαστικές και άλλες αποζημιώσεις.
Το προηγούμενο διάστημα είχε προηγηθεί η απόφασή μας να αναδείξουμε ως συλλογικότητα εργαζόμενων επιστημόνων τα ζητήματα της Βόρειας Εύβοιας και να συμβάλλουμε με οποιοδήποτε τρόπο μπορούμε στον αγώνα για την πλήρη κοινωνική και περιβαλλοντική αποκατάσταση της περιοχής. Με βάση την εικόνα που αποκτήσαμε για τη στασιμότητα της διαδικασίας αποκατάστασης των ζημιών, η πρώτη μας ενέργεια ήταν να εντοπίσουμε τα προβληματικά και στρεβλά σημεία της διαδικασίας των αποζημιώσεων, έτσι όπως αυτή ορίστηκε από την πρόσφατα ψηφισμένη νομοθεσία. Επί αυτών των σημείων κατατέθηκε και σχετικό ψήφισμα μας στη Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ.
Στη συνέχεια ήρθαμε σε επαφή με τη Συνέλευση Αγώνα Βόρειας Εύβοιας, μια συλλογικότητα κατοίκων από όλα τα πυρόπληκτα χωριά της περιοχής που φτιάχτηκε κατά τη διάρκεια των γεγονότων του καλοκαιριού με σκοπό να ενισχύσει τον αγώνα για την αποκατάσταση της περιοχής μακριά από επιχειρηματικά συμφέροντα, βάζοντας μπροστά τις ανάγκες των κατοίκων. Μέσω τη συμμετοχή μας στη διαδικασία τους εκφράσαμε τη διαθεσιμότητά μας να γίνουν σχετικές εκδηλώσεις ενημέρωσης για τις αποζημιώσεις και να καταγραφούν οι προβληματικές από τους ίδιους τους πυρόπληκτους. Η ΣΑΒΕ αποδέχθηκε τη διαθεσιμότητα μας και αποφάσισε να διοργανώσει δύο τέτοιες εκδηλώσεις στις 16 και 17 Οκτωβρίου στους δύο πυρόπληκτους δήμους της περιοχής.
Οι εκδηλώσεις
Έτσι, στις 16 Οκτωβρίου το απόγευμα βρεθήκαμε στην Αγία Άννα (στο Δήμο Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας) για τη πραγματοποίηση της πρώτης εκδήλωσης της ΣΑΒΕ στην πλατεία του χωριού. Την επόμενη μέρα το απόγευμα πραγματοποιήθηκεκαι η δεύτερη εκδήλωση στην κεντρική πλατεία της Ιστιαίας (στο Δήμο Ιστιαίας-Αιδηψού). Και στις δύο εκδηλώσεις, που αποτέλεσαν και μια ευκαιρία για τη ΣΑΒΕ να παρουσιαστεί στην περιοχή, συμμετείχαν δεκάδες κάτοικοι από τις γύρω περιοχές.
Από την αρχή είχαμε συνομολογήσει ότι ο δικός μας ρόλος στις εκδηλώσεις δε θέλαμε να περιοριστεί απλά σε μία ενημέρωση επί των προβληματικών σημείων της διαδικασίας αποζημιώσεων. Επιθυμούσαμε να ακούσουμε τον κόσμο της περιοχής, να συγκεντρώσουμε τα σημεία προβληματισμού τους και να διαμορφώσουμε μια επί της ουσίας εικόνα του μεγέθους των προβλημάτων. Έτσι, μετά από τις δικές μας σύντομες παρεμβάσεις ο περισσότερος χρόνος αφιερώθηκε σε ερωτήσεις και συζήτηση.
Αν και το θέμα των εκδηλώσεων ήταν οι αποζημιώσεις η συζήτηση απέκτησε τη δική της δυναμική και έπιασε όλα τα ζητήματα αποκατάστασης. Εκφράστηκαν με έντονο τρόπο οι αγωνίες των πυρόπληκτων να εκκινήσουν οι διαδικασίες αποκατάστασης των ζημιών, τι θα γίνει με τα αντιπλημμυρικά έργα, τι ρόλο έχει η – χωρίς καμία νομιμοποίηση – επιτροπή Μπένου να μπ(έ)νει στις ζωές τους, πώς θα διασφαλιστεί ότι το δάσος θα μείνει ανέγγιχτο μακριά από αναδόχους, πώς εν τέλει θα συνεχίσουν οι κάτοικοι να υπάρχουν στον τόπο τους.
Από τη πλευρά μας, προσπαθήσαμε να απαντήσουμε στις περισσότερες από τις ερωτήσεις που έθεσαν οι κάτοικοι, ενώ δεσμευτήκαμε να επανέλθουμε με ενημερωτικό σημείωμα για όσες δεν ήμασταν σε θέση να καλύψουμε πλήρως. Τονίσαμε επίσης, όπως και ο κόσμος της ΣΑΒΕ, ότι διεκδικήσεις περνούν, εκτός από τη θεσμική παρέμβαση (εν προκειμένω τη δική μας στο ΤΕΕ και τα αρμόδια Υπουργεία για τις διαδικασίες αποκατάστασης) και την αλληλεγγύη (όπως με τη συμμετοχή μας στις εκδηλώσεις) κυρίως μέσα από το δρόμο του αγώνα των ίδιων των πληττόμενων στον οποίο κι εμείς θέλουμε να συμβάλλουμε όπως μπορούμε καλύτερα ως αλληλέγγυοι μηχανικοί. Με αυτό τον τρόπο αντιλαμβανόμαστε και την κοινωνική διάσταση που έχουν οι γνώσεις και η πείρα μας. Στην υπηρεσία του λαού και όχι των συμφερόντων.
Εικόνες από τη Βόρεια Εύβοια
Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Βόρεια Εύβοια ήρθαμε αντιμέτωπες/οι, ορισμένες/οι από εμάς για πρώτη φορά, με την όψη των καμένων περιοχών.
Στην είσοδο του παραλιακού οικισμού της Αγίας Άννας υπήρχαν πολλά καμένα κτίρια: 40 περίπου σπίτια κάηκαν στην Αγία Άννα, όπως μας ενημέρωσε ένας κάτοικος του οικισμού. Η παραλία της Αγίας Άννας είχε πολλούς κορμούς από καμένα δέντρα στην αμμουδιά που ξέβρασε η θάλασσα. Το σκηνικό όταν κοιτούσε κανείς από την παραλία προς τη στεριά ήταν αποκαρδιωτική: μια εντελώς καμένη περιοχή περιτριγύριζε τον εναπομείναντα οικισμό. Ακόμα και ένα μικρό νησί στη βόρεια πλευρά της παραλίας είχε καεί ολοσχερώς με τους μαύρους κορμούς να στέκουν πάνω του. Στη νότια πλευρά της παραλίας δε διακρινόταν μια αρκετά μεγάλη περιοχή καλυμμένη με λάσπη από τα φερτά που κατέβασαν οι πλημμύρες στις 11.10.
Στη διαδρομή από Αγία Άννα προς Ιστιαία, περνά κανείς μέσα από το μεγαλύτερο μέτωπο της πυρόπληκτηςπεριοχής που εκτείνεται από τη Λίμνη στα δυτικά, έως και τα Βασιλικά στη βορειοανατολική άρκη του νησιού. Μια απέραντη καμένη έκταση στα αριστερά και δεξιά του δρόμου, προκαλεί οργή το πως έφτασε – με τη εγκληματική ανεπάρκεια και αδιαφορία του κρατικού μηχανισμού – μια φωτιά που ξεκίνησε από σημειακά στη μία πλευρά του νησιού να κάψει ολοσχερώς μια τεράστια δασική έκταση. Ήταν εντυπωσιακό ότι σε ορισμένα σημεία ακόμα μύριζε καμμένο. Σε όλη τη διαδρομή δε διαπιστώσαμε κάποια αντιδιαβρωτική πόσο μάλλον αντιπλημμυρική παρέμβαση, παρά μόνον το κόψιμο και την απόθεση των κοντινών στο δρόμο κορμών (χωρίς κορμοδέμματα για τη συγκράτηση του εδάφους).
Παρά τη γενική αποκαρδιωτική εικόνα σε ορισμένα σημεία εμφανιζόταν μια πρασινάδα: Ήταν η κνούκλα, ένα θαμνώδες φυτό που απαντάται στη Βόρεια Εύβοια και φύτρωσε πρώτο μετά τις πυρκαγιές. Ένα σύμβολο ελπίδας για την αποκατάσταση της πανέμορφης αυτής περιοχής, από το οποίο πήρε και το όνομά του το ενημερωτικό εφημεριδάκι της ΣΑΒΕ.
Η συνέχεια
Από τη παραμονή μας στη Βόρεια Εύβοια αυτές τις δύο ημέρες κατανοήσαμε ότι η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Το κλίμα που βγήκε και από τις εκδηλώσεις είναι ότι όσο καθυστερούν οι αποζημιώσεις και άρα η αποκατασταση των ζημιών και όσο οι αποφάσεις για το μέλλον της περιοχής φαίνεται να λαμβάνονται από αναδόχους-χορηγούς και μια επιτροπή μακριά από κάθε διαδικασία ελέγχου, υπάρχει ο κίνδυνος απογοήτευσης των πληγέντων και πιθανής εγκατάλειψης της περιοχής, ειδικά από το μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού που η ζωή του στηριζόταν στο δάσος, αλλά και από τις νεότερες γενιές.
Σε αυτό το πλαίσιο από τη μεριά μας δε θα σταματήσουμε να αναδεικνύουμε όλα τα ζητήματα για την πλήρη κοινωνική και περιβαλλοντική αποκατάσταση της περιοχής και ενισχύουμε όπως μπορούμε τον αγώνα που δίνεται. Ήδη όπως αναφέραμε και παραπάνω το επόμενο διάστημα θα επανέλθουμε με απαντήσεις στις ερωτήσεις που τέθηκαν στις εκδηλώσεις με υλικό το οποίο θα διακινηθεί μέσω της ΣΑΒΕ. Ταυτόχρονα, μέσω της θεσμικής μας συμμετοχής στα όργανα του ΤΕΕ, θα επιδιώξουμε να αναδείξουμε τις επιπλέον προβληματικές στις διαδικασίες που φάνηκαν μέσα από τις εκδηλώσεις και να πιέσουμε για σχετικές αποφάσεις. Επιπλέον, κρατώντας επαφή με τη ΣΑΒΕ και άλλες συλλογικότητες αγώνας επιθυμούμε να στηρίξουμε με κάθε τρόπο τις επόμενες κινηματικές δράσεις που θα σχεδιαστούν.
Είμαστε διαθέσιμες/οι να συμβάλλουμε με κάθε τρόπο στον αγώνα για την ανοικοδόμηση των πυρόπληκτων περιοχών, αγώνας που από ότι φαίνεται θα είναι μακρύς. Αγώνας για να γίνουν άμεσα τα αντιπλημμυρικά έργα με κρατική μέριμνα, αγώνας να ξεκινήσουν επίσης άμεσα οι επιδιορθώσεις των σπιτιών, αγώνας για τη φυσική αναγέννηση του δάσους μακριά από αναδόχους, αγώνας για να εμποδισθούν επιχειρηματικά συμφέροντα (τουριστικά, ενεργειακά κλ) να τροποποιήσουν τις χρήσεις γης, αγώνας για να υπάρξουν δουλειές που να κρατήσουν τους ανθρώπους στον τόπο τους, αγώνας για να σταματήσει τη λειτουργία της η αντι-θεσμική επιτροπή Μπένου και να δοθεί ο πρώτος λόγος για την αποκατάσταση στους τοπικούς φορείς και κοινωνίες.
Για να συνεχίσει η ζωή στη Βόρεια Εύβοια και οι ίδιοι οι κάτοικοι να χτίσουν το μέλλον του τόπου τους!