Τον Ιούλιο 2018 δόθηκε στη δημοσιότητα το κείμενο της ΥΑ (εδώ), στη συνέχεια δημοσιεύτηκε η ΥΑ στο ΦΕΚ Β΄3003 2018 (εδώ) αλλά στη συνέχεια καταργήθηκε η πρώτη ΥΑ και δημοσιεύτηκε νέα στο ΦΕΚ Β΄3496 2018 (εδώ). Από τη σύγκριση των δύο κειμένων, διαπιστώνουμε πως από το δημοσιευθέν στο ΦΕΚ της πρώτης ΥΑ είχε διαγραφεί η παρ.δδ «… Μη ύπαρξη οφειλής από οποιαδήποτε αιτία προς τους πρώην Τομείς του ΕΤΑΑ στους οποίους υπάγεται υποχρεωτικά ο δικαιούχος, ή σε περίπτωση ύπαρξης οφειλής ο δικαιούχος να έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης των οφειλών, οι όροι της οποίας τηρούνται…». Η απάλειψη αυτή είναι σημαντική και βελτιώνει αισθητά την πρώτη εκδοχή της ΥΑ αναιρώντας μια εκ των προϋποθέσεων που την καθιστούσαν σχεδόν αδύνατη στην εφαρμογή της.
Παραμένουν όμως πρόσθετες και σωρευτικές προϋποθέσεις που περιορίζουν δραστικά το πεδίο εφαρμογής της ΥΑ και τους εν δυνάμει δικαιούχους του βοηθήματος:
- Η « μη άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας» στην Προϋπόθεση 2β, που προκύπτει από την μη έκδοση φορολογικών στοιχείων είναι προσθήκη που ουσιαστικά ακυρώνει την ύπαρξη χαμηλού εισοδήματος κατά το προηγούμενο έτος, που θα έπρεπε να είναι το μοναδικό κριτήριο.
- Η «Μη υπαγωγή στην υποχρεωτική ή προαιρετική ασφάλιση του ΕΦΚΑ ή άλλου φορέα κύριας ασφάλισης της ημεδαπής ή της αλλοδαπής» (2ε) στερεί το βοήθημα σε όσους έχουν δικαίωμα παράλληλης ή πολλαπλής ασφάλισης
- Η «Μη διακοπή της επαγγελματικής τους δραστηριότητας προκειμένου να υπηρετήσουν τη στρατιωτική τους υπηρεσία ή προκειμένου να μετέχουν σε πανεπιστημιακές ή μεταπτυχιακές ή διδακτορικές σπουδές.» (2στ) αποστερεί το βοήθημα σε όσους πρόκειται να υπηρετήσουν και μάλιστα υποχρεωτικά τη στρατιωτική θητεία ή να διακόπτουν για σπουδές.
- «Το συνολικό ατομικό καθαρό φορολογητέο εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή των δύο φορολογικών ετών που προηγούνται του έτους υποβολής της αίτησης να μην υπερβαίνει αθροιστικά το ποσό των είκοσι χιλιάδων ευρώ (€ 20.000,00) και το συνολικό οικογενειακό καθαρό φορολογητέο εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή των δύο φορολογικών ετών που προηγούνται του έτους υποβολής της αίτησης να μην υπερβαίνει αθροιστικά το ποσό των τριάντα χιλιάδων ευρώ (€ 30.000,00).» Στερεί το βοήθημα σε μεγάλο αριθμό ασφαλισμένων (εμμίσθων κυρίως αλλά και αμίσθων) που έμειναν άνεργοι άλλα είχαν ένα υποτυπώδες ετήσιο εισόδημα. Τα αντίστοιχα επιδόματα ανεργίας των μισθωτών ασφαλισμένων δεν έχουν εισοδηματικά κριτήρια.
- «Ο δικαιούχος να διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα.» Η προϋπόθεση αυτή που εξαιρεί όσους έχουν μεταναστεύσει, ώστε να μπορούν να εργασθούν, δε συνάδει με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.
- Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη ότι η Υπουργική Απόφαση περιλαμβάνει ασφαλισμένους για τους οποίους συντρέχουν οι προϋποθέσεις προ της δημοσιεύσεώς της. Από τη διατύπωση της παρ.1 του άρθρου 3 (έναρξη προθεσμίας από τη λήψη της βεβαίωσης του ΕΦΚΑ) μπορεί να συναχθεί ότι καταλαμβάνει και περιπτώσεις ασφαλισμένων που περιήλθαν σε κατάσταση ανεργίας ή υποαπασχόλησης και προ της θεσπίσεως της ΥΑ.
- Δεν προκύπτει μετά βεβαιότητας ο συνυπολογισμός του χρόνου επιδότησης στο χρόνο ασφάλισης, όπως συμβαίνει για τους μισθωτούς (άρθρο 40 Ν.3996/2011).
Εν κατακλείδι παρά την εμφανή βελτίωση της δεύτερης Υπουργικής Απόφασης παραμένει το γεγονός ότι περιορίζεται σημαντικά ο αριθμός των δικαιούχων, ενώ η όλη διαδικασία χαρακτηρίζεται από γραφειοκρατική προσέγγιση, που θα δυσκολέψει τους δικαιούχους.. Σημαντικές κατηγορίες ανέργων ή υποαπασχολούμενων επιστημόνων εξαιρούνται αδικαιολόγητα, είτε γιατί τα προηγούμενα χρόνια έτυχε να έχουν κάποιο ισχνό εισόδημα, είτε γιατί αναγκάστηκαν να διακόψουν για την εκπλήρωση (αμισθί) των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων ή να βελτιώσουν τις σπουδές τους.
Πετρόπουλος Δημήτρης
Πρόεδρος ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ
Αναπληρωματικό μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής Επιστημόνων του ΕΦΚΑ