Βρισκόμαστε αρκετές εβδομάδες μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού στη Βόρεια Εύβοια, στην Αττική, στην Πελοπόννησο και σε άλλες περιοχές της χώρας, που έκαψαν συνολικά περίπου 1.2 εκατ. στρέμματα γης και άφησαν πίσω τους κατεστραμμένα δάση και καλλιέργειες και πάνω από 1,200 κατοικίες και κτίσματα σε δεκάδες οικισμούς.
Παρότι οι πρώτοι έλεγχοι αυτοψιών για τις ζημιές τουλάχιστον στις κτιριακές εγκαταστάσεις έχουν σε μεγάλο βαθμό ολοκληρωθεί και έχουν καταβληθεί ορισμένα ποσά έναντι στεγαστικής συνδρομής (πρώτη αρωγή) καθώς και για αποζημίωση οικοσκευής και επιχορήγησης σε επιχειρήσεις, εντούτοις οι διαδικασίες αποκατάστασης των ζημιών παραμένουν σε γενικές γραμμές στάσιμες. Για την επίλυση της στασιμότητας αυτής, προτείνουμε ως Διοίκηση του ΤΕΕ:
- Τη διαμόρφωση του μέγιστου ύψους ενίσχυσης στο 100% της κατά πλήρη κυριότητα αξίας του ακινήτου, αντί για 80%, όπως ορίζεται στο ΦΕΚ Β’/3854/18-08-2021 (Άρθρο 3, παράγραφος 4).
- Την αναπροσαρμογή των τιμών που ορίζονται στο Τιμολόγιο Επισκευών της Δ.Α.Ε.Φ.Κ.-Κ.Ε. σύμφωνα με τις τρέχουσες τιμές της αγοράς (οικ.6772/ Β9β/19.12.2011 (Β’ 3201) απόφαση του Υφυπουργού Υ.ΜΕ.ΔΙ., όπως τροποποιήθηκε με τις υπό στοιχεία 11756/Δ5/16.10.2018 (Β’ 4776, διόρθωση σφάλματος Β’5988) και οικ.907/Δ5/03.02.2020 (Β’ 434)
- Τη συμπερίληψη των δαπανών για μελέτες μηχανικού στις επιλέξιμες δαπάνες της στεγαστικής συνδρομής, επιπλέον δηλαδή του κόστους αποκατάστασης των ζημιών.
- Τη συμπερίληψη των δαπανών για αποκατάσταση του περιβάλλοντος χώρου των πυρόπληκτων ακινήτων (καμένα δέντρα και περιφράξεις) στις δαπάνες στεγαστικής συνδρομής.
- Την αποδέσμευση των υπόλοιπων επιπέδων παροχών προς τους πυρόπληκτους [δηλ. α) της απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ (ΦΕΚ Α’/156/02-09-2021, Άρθρο 16), β) της αποζημίωσης οικοσκευής (ΦΕΚ Α’/156/02-09-2021, Άρθρο 11)] από την παροχή πρώτης αρωγής έναντι στεγαστικής συνδρομής μέσω της πλατφόρμα arogi.gov.gr, η οποία είναι επιστρέψιμη σε περίπτωση μη κατάθεσης φακέλου στεγαστικής συνδρομής (ΦΕΚ Α’/156/02-09-2021, Άρθρο 14, παράγραφος 2). Προτείνεται ο διαχωρισμός των προβλεπόμενων παροχών και η δυνατότητα του πυρόπληκτου να αιτηθεί τις παροχές που επιθυμεί και έπειτα να ελεγχθεί από τους φορείς της πολιτείας η νομιμότητά τους.
- Την άμεση πρόσληψη μηχανικών με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίας και διαφανείς διαδικασίες ώστε να συμβάλλουν στην επιτάχυνση της διαδικασίας σύνταξης των μελετών επισκευής κτιρίων με ελαφριές βλάβες μόνο σε μη φέροντα στοιχεία, που συντάσσονται από μηχανικούς της αρμόδιας υπηρεσίας, σύμφωνα με το ΦΕΚ Β’/3995/30-8-2021 (Άρθρο 2, παράγραφος IV.2.1.2).
Όσον αφορά το ευρύτερο πλαίσιο περιβαλλοντικής και κοινωνικής αποκατάστασης των πληγεισών περιοχών σημειώνουμε τα εξής:
- Απαιτούνται κατεπείγοντα μέτρα αντιπλημμυρικής προστασίας σε όλες τις καμένες περιοχές, και ειδικά στη Β. Εύβοια και στις περιοχές της λεκάνης του Κηφισού στην Αττική, καθώς πλησιάζουμε στην περίοδο των βροχών. Η υλοποίηση των εργασιών αντιδιαβρωτικών-αντιπλημμυρικών έργων να γίνουν με έκτακτη κρατική χρηματοδότηση, με την επιστημονική επίβλεψη των αρμόδιων δασικών υπηρεσιών και συνεταιρισμών, που χρειάζονται άμεσα περαιτέρω προσωπικό, και με την απασχόληση των κατοίκων των πληγεισών περιοχών, που γνωρίζουν το δάσος, καθώς απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή για τη μη εμπόδιση της φυσικής αναγέννησης των δασών. Διαφανείς διαδικασίες ανάθεσης των έργων και των μελετών και όχι “απευθείας” αναθέσεις.
- Οι μελέτες και η υλοποίηση των εργασιών αποκατάστασης των δασικών εκτάσεων να γίνουν επίσης από τις δασικές υπηρεσίες με τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και τη συνδρομή των αντίστοιχων πανεπιστημιακών τμημάτων και με γνώμονα τη φυσική αναγέννηση των δασικών εκτάσεων. Τοπικές ή εκτεταμένες αναδασώσεις να προκριθούν μόνο σε περίπτωση που η φυσική αναγέννηση δεν κριθεί αποτελεσματική μετά από εύλογο χρονικό διάστημα.
- Η Πολιτεία πρέπει να μεριμνήσει ώστε να μην υπάρξει καμία αλλαγή χρήσης στις καμένες εκτάσεις και ειδικά στα δάση της Β.Εύβοιας και τα περιαστικά δάση της Αθήνας. Είναι αναγκαία η άμεση εκπόνηση νέων χωρικών σχεδίων στις καμένες περιοχές με κριτήριο την πλήρη κοινωνική και περιβαλλοντική αποκατάσταση και προστασία των περιοχών. Με ενίσχυση των τοπικών παραγωγικών δυνατοτήτων και όχι των μεγάλων επιχειρηματικών κυκλωμάτων που λυμαίνονται την ενέργεια, τον τουρισμό, το περιβάλλον.
- Οι εκτεταμένες καταστροφές από πυρκαγιές με αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια καταδεικνύουν την ανάγκη για αλλαγή του μοντέλου δασοπροστασίας με έμφαση στην πρόληψη και ενίσχυση του προϋπολογισμού όλων των δασικών υπηρεσιών ώστε να πραγματοποιούν κάθε χρόνο τις απαραίτητες αντιπυρικές εργασίες στα δάση. Απαιτείται επίσης η συγκρότηση ενιαίου φορέα δασοπροστασίας και η σύσταση δασικού σώματος πρόληψης και άμεσης επέμβασης ανά περιοχή με σκοπό να προλαμβάνονται εν τη γεννέσει τους οι πυρκαγιές.
- Τέλος, είναι αναγκαία η γενναία ενίσχυση όλων των οικονομικών δραστηριοτήτων στις περιοχές που επλήγησαν και ειδικά των άμεσα σχετιζόμενων με το δάσος (ρητινοκαλλιέργεια, μελισσοκομία, κ.ά.), την κτηνοτροφία και τη γεωργία, που υπέστησαν ανεπανόρθωτες παραγωγικές καταστροφές, με τη μεταφορά αναγκαίων πόρων για όσο διάστημα χρειαστεί.